MAATSCHAPPIJ
‘Iedereen moet
zich hier thuis voelen’
De zorgverleners van landelijk platform RozeinWit willen meer zichtbaarheid creëren voor de lhbtiq+-gemeenschap in de zorg. Een arts-in-opleiding, een chirurg en een arts-onderzoeker van Amsterdam UMC vertellen waarom zij zich hiervoor inzetten. “Het helpt om je onder te dompelen in iemand anders perspectief.”
Tekst: Jeroen Kleijne - Foto’s: Martijn Gijsbertsen
‘Hij zal wel hiv hebben’
Olaf Geerse is longarts in opleiding. Na het voltooien van zijn masteropleiding heeft hij zich al vrij snel aangemeld bij de artsenlijst van RozeinWit. “Ik woon zelf samen met mijn vriend, maar ik denk dat iedereen die hart heeft voor deze zaak zich zou moeten inschrijven. Ik werk veel in de oncologie, met vaak langdurige trajecten. Als je op de hoogte bent van de vooroordelen waar lhbtiq+’ers mee te maken krijgen, kun je in die fase echt een verschil maken. Neem een homoseksuele man die een longontsteking krijgt en waar direct een hiv-test wordt ingezet, omdat zijn arts denkt dat hij wel hiv zal hebben. Dat hoor je helaas nog geregeld. Voor mezelf is het fijn om te weten dat er andere ‘roze’ zorgverleners zijn, en voor patiënten om die zorgverleners in het ziekenhuis te vinden. Als ziekenhuis in een grote stad als Amsterdam moeten we ervoor open staan dat er veel variatie is in onze patiëntenpopulatie. Niet alleen wat betreft seksuele oriëntatie of genderdiversiteit, maar ook qua huidskleur of culturele achtergrond. Zorgverleners moeten antennes ontwikkelen om op een goede manier om te gaan met die diversiteit. Die realisatie is een belangrijke eerste stap. Onder artsen heerst verder nog steeds een behoorlijke hiërarchie. Als jonge dokter in opleiding voel je je niet altijd vrij om je uit te spreken over je seksuele oriëntatie of gender. Sommige wat oudere collega’s zijn denk ik ‘onbewust onbekwaam’. Ze zijn gewend om dingen al heel lang op een bepaalde manier te doen en dragen zonder dat ze het weten vooroordelen met zich mee. Het is een taak van RozeinWit om die bewustwording te vergroten. Met subsidie van KWF ontwikkelen we binnen het Pride Project een toolkit om zorgverleners te trainen in de omgang met diversiteit, met name in de palliatieve fase. Als je ongeneeslijk ziek bent, is het extra belangrijk dat je je welkom voelt in het ziekenhuis.”
‘Ik wil een betere verstaander worden’
Hoogleraar Marlies Schijven is in Amsterdam UMC een van de weinige chirurgen die staat ingeschreven bij RozeinWit. “Iedereen moet kunnen houden van wie die wil en zijn wie die wil zijn – ik vind het belangrijk dat mensen weten dat ik daar zo in sta. Ik ben zelf hetero, maar wel een goede bondgenoot, haha. Ook op LinkedIn heb ik mezelf ‘geout’ als iemand die staat voor zorg voor diversiteit. Historisch gezien is ongelijkheid in de geneeskunde structureel aanwezig, tot op de dag van vandaag. Mensen bedoelen het niet altijd slecht, maar ik hoor op de werkvloer nog steeds grappen voorbij komen die niet bij iedereen goed vallen of die ongepast zijn. Je ziet gelukkig steeds meer dat mensen elkaar daar op attenderen – dat doe ik zelf ook regelmatig. Het kan enorm helpen om je een keer onder te dompelen in iemand anders perspectief – in onderzoek doen we dat weleens met virtual reality-oplossingen. Het gaat erom een betere verstaander te worden. Dat kun je op allerlei manieren trainen, mits je daarvoor open staat. Op mijn plakbord hangt nu een sticker van RozeinWit, zodat mensen kunnen zien dat bij mij iedereen welkom is. Ik vind het wel jammer dat zo weinig collega’s zich tot nu toe hebben ingeschreven op de artsenlijst. Deze zomer heb ik meegevaren op de Prideboot en dan kom ik heel veel leuke collega’s tegen. Mensen uit de lhbtiq+-gemeenschap en bondgenoten zoals ik laten op zo’n moment zien dat je mag zijn wie je bent en dat iedereen welkom is. Dat is leuk en belangrijk, maar het is natuurlijk veel belangijker dat we die boodschap als Amsterdam UMC elke dag uitdragen. Ik hoor soms van collega’s dat dit al besloten ligt in je eed als arts, maar ik denk echt dat het goed is om je aan te sluiten bij RozeinWit. Als dat een patiënt kan helpen om makkelijker jouw spreekkamer binnen te lopen, waarom zou je het niet doen?”
‘Er is nog veel onwetendheid’
Arts-onderzoeker Rimke de Kroon werkt bij Kindergeneeskunde en is sinds een jaar landelijk bestuurslid van RozeinWit. “Ik zet me al langer in voor de rechten van lhbtiq+-personen. Toen ik coschappen ging lopen, merkte ik dat er bij artsen en andere zorgverleners nog steeds veel onwetendheid heerst. Hoe ga je om met persoonlijke voornaamwoorden van iemand die transgender is? Welke grapjes zijn eigenlijk ongepast en kunnen leiden tot een onveilige omgeving? Hoe kun je ervoor zorgen dat iedereen zich welkom voelt? Met RozeinWit wil ik bijdragen aan vergroting van de bewustwording op dit gebied, zodat we als Amsterdam UMC ook betere zorg kunnen leveren. Mijn focus ligt vooral op het onderwijs, bijvoorbeeld nascholing van artsen en het geven van lezingen. We zijn nu ook bezig met het organiseren van een symposium met als thema Zorg voor Diversiteit, dat gehouden wordt op 5 november. We willen zorgverleners graag praktische handvatten bieden om daar in hun werk mee aan de slag te gaan. De laatste jaren is er gelukkig steeds meer aandacht voor diversiteit in de zorg, zowel in de opleiding als in de omgang met patiënten. De doelgroep lhbtiq+’ers is nog wel wat onderbelicht gebleven. Met RozeinWit hebben we onder meer een videoserie gemaakt, een basiscursus voor lhbtiq+-inclusieve zorg. Die cursus staat op onze website rozeinwit.nl. Als lhbtiq+-persoon ben je op de werkvloer toch een beetje aan het aftasten: is dit een plek waar ik mezelf kan zijn, waar ik veilig ben? En als een patiënt een spreekkamer binnenkomt, wil die ook weten of het een plek is waar die open kan zijn over zichzelf. Een klein ding dat je als zorgverlener al kunt doen, is bijvoorbeeld een regenboogbutton dragen. Of je aanmelden bij de artsenlijst van RozeinWit natuurlijk – dat kan gewoon via onze website. Zo kun je op een laagdrempelige manier een bijdrage leveren aan zichtbaarheid en representatie. Je moet overal kunnen zien en voelen dat Amsterdam UMC ‘queer friendly’ is.” •
‘Iedereen moet
zich hier thuis voelen’
MAATSCHAPPIJ
Arts-onderzoeker Rimke de Kroon werkt bij Kindergeneeskunde en is sinds een jaar landelijk bestuurslid van RozeinWit. “Ik zet me al langer in voor de rechten van lhbtiq+-personen. Toen ik coschappen ging lopen, merkte ik dat er bij artsen en andere zorgverleners nog steeds veel onwetendheid heerst. Hoe ga je om met persoonlijke voornaamwoorden van iemand die transgender is? Welke grapjes zijn eigenlijk ongepast en kunnen leiden tot een onveilige omgeving? Hoe kun je ervoor zorgen dat iedereen zich welkom voelt? Met RozeinWit wil ik bijdragen aan vergroting van de bewustwording op dit gebied, zodat we als Amsterdam UMC ook betere zorg kunnen leveren. Mijn focus ligt vooral op het onderwijs, bijvoorbeeld nascholing van artsen en het geven van lezingen. We zijn nu ook bezig met het organiseren van een symposium met als thema Zorg voor Diversiteit, dat gehouden wordt op 5 november. We willen zorgverleners graag praktische handvatten bieden om daar in hun werk mee aan de slag te gaan. De laatste jaren is er gelukkig steeds meer aandacht voor diversiteit in de zorg, zowel in de opleiding als in de omgang met patiënten. De doelgroep lhbtiq+’ers is nog wel wat onderbelicht gebleven. Met RozeinWit hebben we onder meer een videoserie gemaakt, een basiscursus voor lhbtiq+-inclusieve zorg. Die cursus staat op onze website rozeinwit.nl. Als lhbtiq+-persoon ben je op de werkvloer toch een beetje aan het aftasten: is dit een plek waar ik mezelf kan zijn, waar ik veilig ben? En als een patiënt een spreekkamer binnenkomt, wil die ook weten of het een plek is waar die open kan zijn over zichzelf. Een klein ding dat je als zorgverlener al kunt doen, is bijvoorbeeld een regenboogbutton dragen. Of je aanmelden bij de artsenlijst van RozeinWit natuurlijk – dat kan gewoon via onze website. Zo kun je op een laagdrempelige manier een bijdrage leveren aan zichtbaarheid en representatie. Je moet overal kunnen zien en voelen dat Amsterdam UMC ‘queer friendly’ is.” •
‘Er is nog veel onwetendheid’
Hoogleraar Marlies Schijven is in Amsterdam UMC een van de weinige chirurgen die staat ingeschreven bij RozeinWit. “Iedereen moet kunnen houden van wie die wil en zijn wie die wil zijn – ik vind het belangrijk dat mensen weten dat ik daar zo in sta. Ik ben zelf hetero, maar wel een goede bondgenoot, haha. Ook op LinkedIn heb ik mezelf ‘geout’ als iemand die staat voor zorg voor diversiteit. Historisch gezien is ongelijkheid in de geneeskunde structureel aanwezig, tot op de dag van vandaag. Mensen bedoelen het niet altijd slecht, maar ik hoor op de werkvloer nog steeds grappen voorbij komen die niet bij iedereen goed vallen of die ongepast zijn. Je ziet gelukkig steeds meer dat mensen elkaar daar op attenderen – dat doe ik zelf ook regelmatig. Het kan enorm helpen om je een keer onder te dompelen in iemand anders perspectief – in onderzoek doen we dat weleens met virtual reality-oplossingen. Het gaat erom een betere verstaander te worden. Dat kun je op allerlei manieren trainen, mits je daarvoor open staat. Op mijn plakbord hangt nu een sticker van RozeinWit, zodat mensen kunnen zien dat bij mij iedereen welkom is. Ik vind het wel jammer dat zo weinig collega’s zich tot nu toe hebben ingeschreven op de artsenlijst. Deze zomer heb ik meegevaren op de Prideboot en dan kom ik heel veel leuke collega’s tegen. Mensen uit de lhbtiq+-gemeenschap en bondgenoten zoals ik laten op zo’n moment zien dat je mag zijn wie je bent en dat iedereen welkom is. Dat is leuk en belangrijk, maar het is natuurlijk veel belangijker dat we die boodschap als Amsterdam UMC elke dag uitdragen. Ik hoor soms van collega’s dat dit al besloten ligt in je eed als arts, maar ik denk echt dat het goed is om je aan te sluiten bij RozeinWit. Als dat een patiënt kan helpen om makkelijker jouw spreekkamer binnen te lopen, waarom zou je het niet doen?”
‘Ik wil een betere verstaander worden’
Olaf Geerse is longarts in opleiding. Na het voltooien van zijn masteropleiding heeft hij zich al vrij snel aangemeld bij de artsenlijst van RozeinWit. “Ik woon zelf samen met mijn vriend, maar ik denk dat iedereen die hart heeft voor deze zaak zich zou moeten inschrijven. Ik werk veel in de oncologie, met vaak langdurige trajecten. Als je op de hoogte bent van de vooroordelen waar lhbtiq+’ers mee te maken krijgen, kun je in die fase echt een verschil maken. Neem een homoseksuele man die een longontsteking krijgt en waar direct een hiv-test wordt ingezet, omdat zijn arts denkt dat hij wel hiv zal hebben. Dat hoor je helaas nog geregeld. Voor mezelf is het fijn om te weten dat er andere ‘roze’ zorgverleners zijn, en voor patiënten om die zorgverleners in het ziekenhuis te vinden. Als ziekenhuis in een grote stad als Amsterdam moeten we ervoor open staan dat er veel variatie is in onze patiëntenpopulatie. Niet alleen wat betreft seksuele oriëntatie of genderdiversiteit, maar ook qua huidskleur of culturele achtergrond. Zorgverleners moeten antennes ontwikkelen om op een goede manier om te gaan met die diversiteit. Die realisatie is een belangrijke eerste stap. Onder artsen heerst verder nog steeds een behoorlijke hiërarchie. Als jonge dokter in opleiding voel je je niet altijd vrij om je uit te spreken over je seksuele oriëntatie of gender. Sommige wat oudere collega’s zijn denk ik ‘onbewust onbekwaam’. Ze zijn gewend om dingen al heel lang op een bepaalde manier te doen en dragen zonder dat ze het weten vooroordelen met zich mee. Het is een taak van RozeinWit om die bewustwording te vergroten. Met subsidie van KWF ontwikkelen we binnen het Pride Project een toolkit om zorgverleners te trainen in de omgang met diversiteit, met name in de palliatieve fase. Als je ongeneeslijk ziek bent, is het extra belangrijk dat je je welkom voelt in het ziekenhuis.”
‘Hij zal wel hiv hebben’
Tekst: Jeroen Kleijne - Foto’s: Martijn Gijsbertsen
De zorgverleners van landelijk platform RozeinWit willen meer zichtbaarheid creëren voor de lhbtiq+-gemeenschap in de zorg. Een arts-in-opleiding, een chirurg en een arts-onderzoeker van Amsterdam UMC vertellen waarom zij zich hiervoor inzetten. “Het helpt om je onder te dompelen in iemand anders perspectief.”